Momenteel is de behandeling van een vroegstadiumrectumcarcinoom een radicale Totale Mesorectale Excisie (TME). Deze operatie gaat gepaard met veel morbiditeit, in tot wel 33% van de patiënten en een mortaliteit van 9% in fragiele oudere patiënten.

Daarnaast wordt rectum chirurgie geassocieerd met een substantiele verslechtering in kwaliteit van leven. Dit wordt veroorzaakt door het Low Anterior Resectie Syndroom, incontinentie, seksuele dysfunctie en stoma gerelateerde morbiditeit. Deze nadelen zijn acceptabel wanneer radicale chirurgie de enige behandeloptie is.

Bij een vroegstadiumrectumcarcinoom is het ook mogelijk om een lokale excisie uit te voeren, hetgeen leidt tot minder complicaties op zowel korte- als lange termijn. Er bestaat nog te weinig wetenschappelijk bewijs van voldoende kwaliteit om te kunnen stellen dat deze behandeling oncologisch veilig is. Daarnaast kan op basis van beeldvorming de diepte van infiltratie van de tumor niet goed worden ingeschat. De pathologische beoordeling van het weefsel leidt tot een goede inschatting van tumor stadium en tumor kenmerken, waardoor een inschatting van de kans op recidief kan worden gemaakt. Een deel van de patiënten hoeft hierna geen aanvullende behandeling meer te ondergaan. Voor patiënten met een intermediaire kan op recidief wordt in de richtlijn een aanvullende TME aanbevolen. Echter, zou een aanvullende behandeling middels chemoradiotherapie ook veilig kunnen zijn. Het huidige bewijs hiervoor is nog van onvoldoende kwaliteit.

Voor deze patiënten met een vroegstadiumrectumcarcinoom met daarin risicokenmerken voor recidief is de TESAR studie ontwikkeld. Hierin worden patienten gerandomiseerd tussen aanvullende TME resectie of adjuvante chemoradiotherapie. De primaire uitkomstmaat is lokaal recidief na drie jaar.